Pytanie 1 – własności reprezentacji Ja 🎭

Pytanie 1: Porównaj własności reprezentacji Ja, (własnej osoby), opisywane w koncepcjach psychodynamicznych, humanistycznych i społeczno-poznawczych.

📚Cervone, D., Pervin, L. A. (2011). Osobowość: teoria i badania. Kraków: Wydawnictwo UJ. Rozdziały 11, 12 i 13.

Źródło pokrewne: :Pervin, L. A., & John, O. P. (2002). Osobowość: Teoria i badania (Wyd. 8). Wydaw. Uniwerstetu Jagiellońskiego.

Co to właściwie ta „reprezentacja Ja”?

Nauki kognitywne zakładają, że obiekty rzeczywiste mają odbicie w naszym umyśle. Np. posiadam słuchawki. Gdzieś w moim mózgu istnieją jakieś neurony, które reprezentują te słuchawki. Wiem jak wyglądają, jak grają i gdzie leżą (choć z tym bywa akurat problem). Innymi słowy, wiem jakie mają cechy. Ale przecież nie mam prawdziwych słuchawek w swojej głowie. To tylko reprezentacja słuchawek. Podobnie, w mojej głowie istnieją jakieś neurony, które zapisują informacje na temat mnie samego. Tworzą sieć, której używam do wyobrażania mnie samego – to właśnie jest reprezentacja Ja.

Różnice w reprezentacji Ja pomiędzy poszczególnymi teoriami.

Reprezentacja Ja w koncepcji psychodynamicznej.

• Freud: JA jest rozumiane przez pryzmat nieświadomych procesów psychicznych. Freud uważał, że JA składa się z trzech instancji: ID, EGO i SUPEREGO. To, co jest nieświadome, stanowi znaczną część reprezentacji JA, a konflikty między tymi instancjami wpływają na zachowanie jednostki.
• Jung: rozszerzył koncepcję JA, wprowadzając pojęcie kolektywnego nieświadomego, do którego dostęp ma każdy człowiek. W tym kontekście JA obejmuje zarówno aspekty indywidualne, jak i uniwersalne.

Reprezentacja Ja w koncepcji humanistycznej.

• Maslow i samoaktualizacja: JA jest postrzegane jako rozwijające się ku samoaktualizacji. Maslow wskazał na hierarchię potrzeb, a JA uznawane jest za centralne dla procesu osiągania pełni życia. Samoocena i akceptacja samego siebie są kluczowe dla rozwoju JA według humanistów.
• Rogers i samoaktualizacja: skoncentrował się na koncepcji samoaktualizacji poprzez proces samooceny. JA według Rogersa rozwija się w wyniku procesu oceny i akceptacji siebie samego oraz doświadczania bezwarunkowej pozytywnej reglamentacji ze strony innych.

Reprezentacja Ja w koncepcji społeczno-poznawczej.

• Teoria społecznego porównywania się: W podejściu społecznym JA jest rozumiane w kontekście porównywania się z innymi. Ludzie oceniają swoją wartość i kompetencje poprzez porównanie się z innymi w otaczającym środowisku społecznym.
• Teoria społecznego poznania: Społeczno-poznawcze podejście zakłada, że JA rozwija się poprzez interakcje społeczne. Procesy poznawcze, takie jak przypisywanie sobie cech, są kształtowane przez doświadczenia społeczne i interakcje z otoczeniem.