Pytanie 47 – heurystyki 🧩
Pytanie 47: Jaką rolę w procesie wnioskowania i podejmowania decyzji odgrywają heurystyki? Omów na przykładzie dwóch wybranych heurystyk.
📚 Maruszewski, T. (2017). Psychologia poznania. Umysł i świat. Gdańsk: GWP.
1. Heurystyka dostępności, przykład ✈️
Osoba może zobaczyć w telewizji wypadek lotniczy. Wskutek tego będzie przekonana, że latanie jest niebezpieczne i że jest częstą przyczyną śmierci. Spytana o niebezpieczny środek transportu może odpowiedzieć „samolot”. To przez to, że informacja o wypadku lotniczym w jej umyśle jest akurat dostępna – jest „pod ręką”. W rzeczywistości inne środki lokomocji są dużo bardziej niebezpieczne.
2. Heurystyka reprezentatywności, sławna kasjerka Linda
Linda ma 31 lat, jest niezamężna, otwarta i bardzo inteligentna. Studiowała filozofię. W trakcie studiów była głęboko zaangażowana w kwestie dyskryminacji rasowej i sprawiedliwości społecznej, a także uczestniczyła w demonstracjach antynuklearnych.
Co jest bardziej prawdopodobne:
- Linda jest kasjerką bankową.
- Linda jest kasjerką bankową i jednocześnie aktywistką feministyczną.
W oryginalnym badaniu większość wskazało odpowiedź nr 2, bo Linda pasuje do „prototypu” feministki. Podczas gdy kasjerki-feministki stanowią podzbiór kasjerek i logicznie bardziej prawdopodobne jest, że Linda jest po prostu kasjerką. Koniunkcja dwóch cech zawsze będzie mniej prawdopodobna niż każda z tych cech osobno.
Disclaimer: Linda nie ma nic wspólnego ze spadającymi samolotami. Przynajmniej tak mi się wydaje.