Pytanie 30 – autonarracje 🎭

Pytanie 30: Omów rolę autonarracji w zachowaniach jednostki.

📚Trzebiński, J. (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: GWP. Rozdział 1 oraz z rozdziału 2 podrozdziały 2.1 i 2.2 (strony 43–61). 📚Oleś, P. (2011). Psychologia człowieka dorosłego. Ciągłość, zmiana, integracja. Warszawa: PWN. Rozdziały 3 i 9.

Gdy ważne dla danej osoby sprawy są interpretowane w ramach autonarracji, dzięki schematom narracyjnym powstaje niejawna tendencja dopasowywania treści zamiarów, planów i decyzji jednostki, a nawet jej uczuć do struktury rozwijającej się historii. W ten sposób autonarracje kształtują zachowanie.

W powyższym kontekście trzeba uważać na testy osobowości, które kształtują autonarracje (jak i inne testy). Plus trzeba uważać na efekt Barnuma.

schematów poznawczych
narracyjne konstruowanie rzeczywistości
schematy narracyjne
możliwe wątki
autonarracje
tożsamość narracyjna
narracyjna motywacja

Zdaniem Trzebińskiego „narracje jako formy rozumienia rzeczywistości posiadają uniwersalną, podstawową strukturę: bohater z określonymi intencjami napotyka na trudności, które w wyniku zdarzeń toczących się wokół zagrożonych celów zostają, bądź nie zostają przezwyciężone“. (…) Jako struktura reprezentująca rzeczywistość, schemat narracyjny jest dramaturgicznym modelem określonej sfery świata, takiej jak życie rodzinne, koleżeńskie, sąsiedzkie, zawodowe, czy polityczne. Schemat narracyjny określonej sfery życia modeluje:

1. Bohaterów historii dziejących się w tej sferze. 56
2. Ich wartości, czyli pozytywne i negatywne dla bohaterów stany tej sfery świata, również stany hipotetyczne. Ponadto schemat narracyjny może wprost modelować repertuary głównych intencji tych bohaterów oraz towarzyszące tym intencjom plany realizacji
3. Możliwe komplikacje czekające w realizacji intencji i planów.
4. Uwarunkowania i szanse przezwyciężenia trudności i realizacji intencji.

Podsumowanie:

• Zaktywizowany schemat narracyjny organizuje (napływającą) rzeczywistość w formę zrozumiałej historii – narracji
• Narracje posiadają uniwersalną strukturę: Bohater + jego intencje + trudności = realizacja lub brak realizacji celów
• Schematy narracyjne modelują tę strukturę tworząc możliwe wątki narracyjnie rozumianego życia (zachowania) jednostki
• Autonarracja to narracja stworzona przez jej podmiot
• Podmiot rozumie siebie i swoje zachowanie w autonarracji
• Treść narracji kształtuje zachowania podmiotu
• Kształtuje się tożsamość narracyjna oraz narracyjna motywacja Odpowiedź na zagadnienie w 3 zdaniach: Ludzie zachowują się zgodnie z tym, jak rozumieją siebie i rzeczywistość w której się zachowują. Rozumienie w tym wypadku oznacza poznawcze konstruowanie spójnego obrazu siebie i rzeczywistości w formie autonarracji. Ludzie żyją więc i zachowują się według historii które tworzą.