Pytanie 7 – wybrana cecha, a osiągnięcia akademickie 🔥🎓🧬

Pytanie 7 – Wybierz jeden z aspektów różnic indywidualnych i omów jego rolę w osiągnięciach akademickich. Podaj przykłady badań ilustrujące omawiane zależności.

📚 Strelau, J. (2014). Różnice indywidualne: historia–determinanty–zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Rozdziały 8, 11, 20, 23.

Rozdziały 8, 11, 20, 23 dotyczą kolejno:

• ilorazu inteligencji (IQ)
• temperamentu
• inteligencji emocjonalnej (EQ)
• kreatywności

Inteligencja

Temperament

Inteligencja emocjonalna

Kreatywność

Wychodzę od metaanalizy Akpur i Ugur 2023.

Ogólny wniosek (z podsumowania metaanalizy):

The result of the analysis, showing that the overall effect size was 0,619, has revealed that creativity has a medium-sized effect on academic achievement. In light of the findings, it can be concluded that creativity as a concept itself has a significant role in learning as well as in educational settings.

The study sparking the interest in creativity and academic achievement was that of Getzels and Jackson’s (1962). In their research, they compared a group of pupils who performed better on IQ tests with those who performed well on Guilford’s creativity tests. They discovered that highly creative pupils outperformed the ones with high IQ in scholastic accomplishment tests (Ai, 1999)

Klasyczne teorie twórczości (Guilford, Torrance),

Guilford 1950:

Otwiera wątek psychologicznych dyskusji nad kreatywnością.
Wprowadza pojęcie myślenia dywergencyjnego. Kreatywność daje rozwiązania:

• nowe
• użyteczne
• oryginalne

Podkreśla, że kreatywność wymaga innego sposobu pomiaru niż zwykłe testy inteligencji.
Ujmuje kreatywność jako zdolność poznawczą.
Wyróżnia aspekty kreatywności:

• Płynność
• Elastyczność
• Oryginalność
• Rozbudowanie

Kreatywność jako część intelektu, a nie tylko cecha osobowości. Trójwymiarowy model zdolności intelektualnych (Structure of Intellect).

1. Co robi umysł (Operations)
2. Na jakim materiale pracuje (Contents)
3. Jaki jest efekt (Products)

Torrance – Testy Twórczego Myślenia (TTCT)

Nowoczesne ujęcia (Runco, Sternberg, w tym projekt Rainbow),

Runco – podkreśla znaczenie potencjału twórczego, autentyczności i różnic między kreatywnością a produktywnością twórczą.

Sternberg – triarchiczna teoria inteligencji.

1. zdolności analityczne
2. zdolności praktyczne
3. kreatywność

Empiryczne badania ilościowe (Ai 1999; Van Lent 2024),

Ai – kreatywność jako predyktor sukcesu szkolnego, nawet po kontroli inteligencji ogólnej. Kiedy kreatywność oceniali nauczyciele, był dość silny związek miedzy kreatywnością a osiągnięciami. Kiedy kreatywność mierzono testem, związek był dość słaby (poniżej r=0.30)

Moje podsumowanie dotyczące kreatywności:

Wydaje się, że w każdym z badań kreatywność dostrzegana jest jako istotny czynnik w osiągnięciach szkolnych i akademickich. Zawsze jest słabszy niż typowe IQ, ale pojawia się np. jako moderator. Może podobnie jak inteligencja emocjonalna (IE), może przekładać się na oceny, ale najbardziej dzieje się to wtedy, kiedy jest IQ. Kreatywność wydaje się być ważna na wysokich szczeblach akademickich, kiedy faktycznie produkowane są pomysły i rozpisywane są granty, ale żeby dotrzeć do tego szczebla, przydaje się IQ. Moim zdaniem, generalnie im wyżej w “drabinie” tym mniejsze różnice decydują o tym, że człowiek odpadnie. Jak w sporcie. Setne sekund mogą sprawić, że z miejsca 1. mamy 10. Nawet jeśli kreatywność nie robi dużej różnicy w trakcie wspinania się po drabinie, to pomaga utrzymać się na szczycie. Kiedy presja selekcyjna wzrasta, liczy się każda przewaga. Mam niewielkie doświadczenie z kolarstwem, więc mała metafora: kreatywność jest jak te super drogie opony, które nie robią różnicy przy zwykłej, rekreacyjnej jeździe, ale kiedy chcę się ścigać, okazuje się że mała przewaga którą mi dają, pozwala mi być kilka miejsc wyżej.